Η μετάλλαξη μιας αθώας ερώτησης.

Κάπου εκεί στα τέλη της δεκαετίας του ’70 η μόνη και μόνιμη διασκέδασή μας ήταν να κλωτσάμε κάτι. Μπουλούκι πίσω από ένα τενεκεδάκι ή ένα πλαστικό μπουκάλι γάλα που μόλις είχε αδειάσει ο συμμαθητής μας. Ενίοτε μαζεύαμε το περιτύλιγμα από τα σπιτικά σνακ και φτιάχναμε μια μικρή μπάλα. Στις τυχερές μέρες κάποιος το είχε τυλίξει με αλουμινόχαρτο, στοιχείο προνομιούχου μαθητή στα μάτια της ένδειας μας. Όλοι φίλοι με κοινό παρονομαστή τη χαρά του παιχνιδιού. Παιδιά δημοτικού… Φιλαράκι, τι ομάδα είσαι; Δεν ήξερα… Ας πούμε χ, εσύ; ψ… Θέλεις να παίξουμε όλοι μαζί; Η συνέχεια στην αθώα ερώτηση.

Ο Σίμος που λάτρευε τον Δαμανάκη, τον Κούη και όλοι μαζί τον Κούδα. Παράλληλα, δέος για τον Δομάζο, τον Γαλάκο, τον Δεληκάρη, τον Ιωσηφίδη, τον Μαύρο, τον Σαράφη, τον Δαβουρλή και τόσους άλλους. Καρφωμένοι στην αποκλειστικά ποδοσφαιρική κατ’ όνομα «Αθλητική Κυριακή» θαυμάζαμε τους παίκτες πιο πολύ από τις ομάδες γιατί μας άρεσε η παράστασή τους. Στην παρέα μας και ο Νίκος, ευγενικός, συνεσταλμένος λιγομίλητος και παικταράς. Ο Νίκος από το Δημοτικό μαζί στις σκανδαλιές, καθώς πατούσαμε στο Λύκειο έγινε κάτι σαν «χούλιγκαν». Ξύρισε την ωραία του κόμη, έβαλε άρβυλα, κάτι παράξενα ρούχα με αξεσουάρ αλλά για μας ήταν το φιλαράκι μας. Στο σχολείο ήρεμος και συνεσταλμένος, εκτός αυτού μόνο υποθέτω, αφού ταξίδευε και στα εκτός έδρας παιχνίδια της ομάδας του.

Σκηνή πρώτη
Διάλλειμα στο σχολείο και ο Νίκος αν και το κρύβει είναι έντρομος. Εγώ τον καταλαβαίνω. Τι έχεις; Με περιμένουν όταν σχολάσουμε κάτι εξωσχολικοί μου λέει. Ψηλότερος από μένα, πιο μυώδης ως αγρίμι εγκλωβισμένο στην αυλή του σχολείου, ξαφνιάζεται όταν του λέω ότι θα μείνω μαζί του και να μη φοβάται τίποτα. Φυσικά και δεν ήξερα τι μου γινόταν ούτε σε τι «εξωσχολικούς» αναφερόταν. Για καλή μας (μου) τύχη κανείς δεν εμφανίστηκε και γυρίσαμε σπίτια μας. Ο Νίκος έχοντας ισχυρότατες βάσεις από την οικογένειά του, λίγο αργότερα πέταξε τα άρβυλα, άφησε τα μαλλιά του να μεγαλώσουν, έγινε και πάλι μελετηρός χωρίς να έχει πάψει ν’ αγαπάει την ομάδα του. 30 χρόνια μετά τον συνάντησα σε μία εκδήλωση. Νίκο θυμάσαι; Με κοίταξε χαμογελώντας και χαμήλωσε το βλέμμα απαντώντας σε όλα χωρίς να μιλήσει. Ο Νίκος είχε γίνει πλέον πρόεδρος της ομάδας που αγάπησε από παιδί.

Σκηνή δεύτερη
29 Μαΐου 1985 και είμαι πλέον 17 ετών. Ιδιαίτερα χαρούμενος που θα δω τον τελικό Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Με το που ανοίγω το κανάλι μια φρίκη ξεχύνεται στο καθιστικό, στο σπίτι, στην πόλη, σε όλο τον πλανήτη. Μια απερίγραπτη, απάνθρωπη φρίκη που ακόμα και σήμερα δεν έχουν επουλωθεί οι πληγές που προξένησε. Παρακολουθώ αποσβολωμένος τα τεκταινόμενα και στη νεανική μου αφέλεια σκέφτομαι πώς είναι δυνατόν να μην ματαιώνουν τον αγώνα. Ίσως με αυτό τον τρόπο αποφεύχθηκε μεγαλύτερο αιματοκύλισμα. Γιατί τόσο μίσος αναρωτιέμαι…

Σκηνή τρίτη
Αγώνας στη Λάρισα, Κυριακή χαράς και οι τσιμεντένιες εξέδρες βάφονται με το αίμα ενός αθώου φιλήσυχου φιλάθλου από μια θανατηφόρα ιπτάμενη φωτοβολίδα. Οι σκηνές σοκάρουν τους πάντες. Ακόμα και σήμερα προκαλούν ανατριχίλα… Παρακολουθώ θλιμμένος τις ειδήσεις και στη νεανική μου αφέλεια σκέφτομαι ή μάλλον είμαι βέβαιος ότι κάτι θ’ αλλάξει. Σε καρότσα αγροτικού πήγαν το άτυχο παλικάρι στο νοσοκομείο. Δεν μπορεί, κάτι θ’ αλλάξει τώρα σκέφτομαι ξανά.

Σκηνή δέκατη τρίτη
Τι ομάδα είσαι ρε; Πόσες φορές ακούστηκε, πόσα παιδιά πενθούμε. Από το 1983 πόσα εγκλήματα καταγράφηκαν, πόσα μας ξέφυγαν, πόσοι τραυματίστηκαν. Γιατί τόσο μίσος;

Η αθώα ερώτηση «Φιλαράκι, τι ομάδα είσαι;» που στα παιδικά αλλά και τα νεανικά μας χρόνια ήταν πρόσχημα γνωριμίας, αφορμή φιλίας και παιχνιδιού, τώρα είναι σύνθημα θανάτου.

Τι το γενναίο, ηρωικό ή «μάγκικο» μπορεί να εμπεριέχει μια επίθεση αγέλης σε ένα «αρνάκι»; Οι έννοιες αυτές στην Ελλάδα είναι «καπαρωμένες». Ήρωες και γενναίοι είναι οι πιλότοι της ΠΑ και όλοι όσοι με ανιδιοτέλεια πέραν και πάνω από το καθήκον τους προτάσσουν τη δική τους ζωή για να σώσουν μία άλλη, όχι για να πάρουν. Εθελοντές πάσης φύσεως, νοσηλευτικό προσωπικό, διασώστες, πυροσβέστες, ΕΔ & ΣΑ, ερευνητές και τόσες άλλες κατηγορίες που εργάζονται για το κοινό καλό, για να σώσουν μία ζωή ή να προστατεύσουν αυτή των παιδιών μας. Αυτή είναι η «μαγκιά» που αναγνωρίζω.

Οι Ερινύες
Είναι πολύς ο χρόνος για ν’ αποφασίσεις αν θα βάλεις ένα στιλέτο στην τσέπη σου φεύγοντας από το σπίτι. Μην το κάνεις, υποστήριξε την ομάδα σου αλλά όχι τον θάνατο. Στον «εχθρό» μπορεί να δεις το μελλοντικό σου παιδί, τον αδερφό σου. Οι Ερινύες θα σε καταδιώξουν σε ανύποπτο χρόνο. Αν και μόνο ήξερες πόση ικανοποίηση θα βιώσεις δίνοντας και όχι παίρνοντας, αυτό που ίσως δεν έκαναν για σένα οι άλλοι. Ο κύκλος της βίας πρέπει να κλείσει. Πόσο πιο ήρεμα θα κοιμάσαι όταν θα ξέρεις ότι δεν σε καταδιώκει κανείς, πόσο πιο περήφανος όταν για παράδειγμα οι οργανωμένοι όπου ανήκεις πρωταγωνιστούν πανελλαδικά σε μία αιμοδοσία ή μία δενδροφύτευση, με πόσο δέος θα βλέπεις τον οπαδό που έσωσε δύο ανήλικα παιδιά από ένα φλεγόμενο διαμέρισμα. Αυτή είναι μαγκιά.

Ποινές
Παροχή κοινωφελούς εργασίας επί μακρόν, μια ευκαιρία να βιώσουν οι καταδικασθέντες πταισμάτων και πλημμελημάτων τη συναισθηματική ανάταση, την ικανοποίηση μέσω της προσφοράς και της αλληλεγγύης. Το χαμόγελο των παιδιών στα ορφανοτροφεία όταν λαμβάνουν τα δώρα τους, η ευγνωμοσύνη του άστεγου για μία μερίδα ζεστό φαγητό και ένα κατάλυμα και τόσες άλλες δράσεις προς το συνάνθρωπο. Δεν μπορεί, κάτι θ’ αλλάξει σκέφτομαι, κάτι θ’ αγγίξει την ψυχή τους, αξίζει μία προσπάθεια. Προσοχή, δεν αναφέρομαι σε κακουργηματικές και εγκληματικές πράξεις.

Αξία
Χρόνια πριν, οδηγώντας στην παραλιακή σταμάτησα και έδωσα τις πρώτες βοήθειες σε ένα ποδηλάτη που είχε χτυπήσει τόσο άσχημα που κάλεσα την Άμεσο Δράση εκτός του ΕΚΑΒ καθώς νόμιζα αρχικά ότι πρόκειται για εγκληματική ενέργεια. Μια εβδομάδα μετά με κάλεσε η μητέρα του. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τα λόγια της. «Σ’ ευχαριστώ, έσωσες τη ζωή του υιού μου». Τα παραλέτε απάντησα. «Όχι, ήσουν ο πρώτος που σταμάτησε να βοηθήσει ενώ εκλιπαρούσε 15 ολόκληρα λεπτά μετά το ατύχημα, οι γιατροί τον πρόλαβαν για πέντε λεπτά, είχε χάσει πολύ αίμα, θα περάσεις στον παράδεισο όρθιος». Μια άγνωστη μητέρα που ποτέ δεν συνάντησα με μία της φράση με έκανε να συγκινηθώ βαθύτατα. Της είμαι ευγνώμων γιατί έδωσε αξία στην ύπαρξη μου.

Τελευταία σκηνή
Αναλογιζόμενοι τα πεπραγμένα σας τι θα επιλέγατε; Μια άγνωστη μητέρα ευγνωμονούσα ή μία μητέρα σε πένθος; Μια οικογένεια «να πίνει νερό στο όνομά σας» ή μία οικογένεια να σας καταριέται; Ένα ματωμένο στιλέτο ή ένα λόγο πραγματικής περηφάνιας κοιτώντας τον καθρέφτη;

Υπεραπλούστευση, αφέλεια και ρομαντισμός χαρακτηρίζει το άρθρο θα σκεφτεί κάποιος εύλογα. Λειτούργησαν ως σήμερα οι εξαγγελίες, τα ευχολόγια μετά από κάθε θάνατο και τα μέτρα τα τελευταία 40 χρόνια; Πατάχθηκε το περίπλοκο κοινωνικό -πρόσχημα το αθλητικό- φαινόμενο; Θ΄ αλλάξει κάτι στο εγγύς μέλλον;