Ο αγωνιστικός προσανατολισμός (orienteering), όπως μαρτυρά και το όνομά του, είναι ένα σπορ που βασικό του αντικείμενο είναι ο προσανατολισμός του αθλητή. Κύριο αντικείμενο κατά τον αγωνιστικό προσανατολισμό είναι, με τη χρήση χάρτη και πυξίδας, ο αγωνιζόμενος να εντοπίσει τα σημεία ενδιαφέροντος και να μετακινηθεί σε αυτά. Η μετακίνηση γίνεται παραδοσιακά με τα πόδια, με ποδήλατο βουνού ή με πέδιλα του σκι.

Οι ρίζες του σπορ εντοπίζοντας στη Σουηδία και συγκεκριμένα στο 1886. Εκείνη τη χρονιά η Στρατιωτική Ακαδημία της χώρας διοργάνωσε μία άσκηση η οποία εμπεριείχε όλα τα βασικά στοιχεία του αγωνιστικού προσανατολισμού, καθώς ζητούσε από τα μέλη της να κινηθούν μέσα από άγνωστες περιοχές μονάχα με τη βοήθεια χάρτη και πυξίδας, για να φτάσουν στους στόχους τους. Έντεκα χρόνια αργότερα, το 1897 η ίδια άσκηση έγινε στη Νορβηγία, αλλά αυτή τη φορά ως ένας περιπετειώδης τρόπος διασκέδασης για τους πολίτες και όχι για το στρατιωτικό προσωπικό.

Από τη δεκαετία του 1930 και μετά ο αγωνιστικός προσανατολισμός επεκτάθηκε στη Φινλανδία, τη Σοβιετική Ένωση, την Ουγγαρία και την Ελβετία, όμως το πραγματικό άνοιγμα του σπορ στην υπόλοιπη Ευρώπη και μετά στα υπόλοιπα μέρη του κόσμου έγινε κυρίως τη δεκαετία του 1950, δηλαδή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1959 ήταν και το έτος που έγινε το πρώτο διεθνές συνέδριο αγωνιστικού προσανατολισμού στη Σουηδία, με συμμετοχή εκπροσώπων 12 χωρών, ενώ το 1961 ακολούθησε η σύσταση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αγωνιστικού Προσανατολισμού (IOF). Το 1977 η IOF αναγνωρίστηκε επισήμως και από τη ΔΟΕ, δίχως όμως ποτέ το σπορ να απασχολήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Αγωνιστικού Προσανατολισμού διεξήχθη για πρώτη φορά το 1966, αποτελώντας μέχρι σήμερα την κορυφαία διοργάνωση του σπορ. Από το 1986 και μετά διεξάγεται πλέον και το αντίστοιχο Παγκόσμιο Κύπελλο, ενώ ο αγωνιστικός προσανατολισμός έχει από το 2001 και μετά σταθερή θέση και στα World Games.